โรคพีอาร์อาร์เอส
โรคพีอาร์อาร์เอส (Porcine reproductive and respiratory syndrome; PRRS)
เป็นเชื้อไวรัสที่ก่อให้เกิดกลุ่มอาการทางระบบสืบพันธุ์และระบบทางเดินหายใจในสุกร มี 2 ชนิด คือ กลุ่มสายพันธุ์ยุโรปและกลุ่มสายพันธุ์อเมริกา สุกรสามารถติดเชื้อได้ทุกช่วงอายุ เป็นโรคที่ก่อให้เกิดความสูญเสียทางเศรษฐกิจต่ออุตสาหกรรมการเลี้ยงสุกรเป็นอย่างมาก การส่งผ่านโรคจะเกิดขึ้นระหว่างตัวสุกรด้วยกันเองผ่านทางการหายใจและแพร่กระจายได้อย่างรวดเร็ว และยังสามารถติดต่อได้จากการปนเปื้อนวัสดุต่างๆ เช่น ติดต่อผ่านอุปกรณ์หรือเครื่องมือต่างๆ อาหาร โรงเรือน ยานพาหนะและอุปกรณ์ที่ใช้ในการขนส่งเคลื่อนย้ายสุกร รวมถึงแมลงพาหะ เช่น ยุงหรือแมลงวัน
สัญญาณที่บ่งบอกว่าสุกรป่วยเป็นโรค
ความรุนแรงของโรคต่อแม่สุกรอุ้มท้องที่ติดเชื้อจะเกิดขึ้นในระบบสืบพันธุ์ ตั้งแต่เกิดการแท้งลูก การผสมไม่ติด การกลับสัดไม่ตรงรอบ ลูกที่ออกมาจะเป็นลูกกรอกหรือหากมีชีวิตจะไม่แข็งแรงและโตไม่เต็มที่ พบอัตราการตายแรกคลอดสูง กรณีที่พบการระบาดอย่างรุนแรงในระยะใกล้คลอด แม่สุกรที่ป่วยอาจเสียชีวิตได้ พ่อสุกรหากได้รับเชื้ออาจส่งผลกระทบกับคุณภาพของน้ำเชื้อและความสมบูรณ์พันธุ์ของพ่อสุกร ส่วนสุกรรุ่นและขุนจะพบอาการทางระบบทางเดินหายใจ เช่น หายใจแรง เร็ว และอ้าปากหายใจ สุกรขุนหากไม่มีการติดเชื้อแทรกซ้อนสามารถฟื้นตัวได้ภายใน 2 สัปดาห์ แต่อาจมีการเจริญเติบโตช้า หากรุนแรงอาจมีอาการทางระบบประสาทและพบการบวมของเปลือกตา ใบหูสีคล้ำร่วมด้วย
ผลกระทบรุนแรงมักจะเกิดกับลูกสุกรเล้าคลอด
เนื่องจากแม่สุกรที่ติดเชื้อจะเกิดภาวะนมแห้งและเป็นผลให้ลูกสุกรขาดสารอาหารและภูมิต้านทานต่อเชื้อ E.coli ซึ่งส่งผลให้อัตราการตายของลูกสุกรก่อนหย่านมมากกว่า 80% ในกรณีที่มีการติดเชื้อรุนแรง
การควบคุมและป้องกันโรคภายในฟาร์ม
1. กานำสุกรทดแทนเข้ามาในฝูง สุกรควรมาจากฟาร์มที่มีระบบป้องกันโรคที่ดี ไม่มีประวัติการระบาดของโรคและต้องมั่นใจว่าสุกรไม่มีโรค PRRS โดยทำการแยกเลี้ยงและตรวจสอบเชื้อไวรัสในห้องปฏิบัติการก่อนทำการรวมฝูง
2. มีสุขาภิบาลและการจัดการฟาร์มที่ดี มีมาตรการเข้าออกฟาร์ม เช่นการใช้น้ำยาฆ่าเชื้อพ่นรถยนต์ หรือโรงเรือนเพื่อลดปริมาณไวรัส การเปลี่ยนเสื้อผ้า อาบน้ำก่อนเข้าฟาร์ม
3. กระตุ้นภูมิคุ้มกันสุกรด้วยการทำวัคซีน
4. จัดการฝูงสุกรแม่พันธุ์ ลูกสุกร และสุกรขุนให้มีภูมิคุ้มกันต่อโรคอย่างสม่ำเสมอและต่อเนื่อง ร่วมกับเข้มงวดเรื่องระบบการผลิตและการเคลื่อนย้ายสุกร